Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

Νίκος Καζαντζάκης: Ο καπετάν Μιχάλης.

Ν. Κ.: 18 Φεβρουαρίου 1883 – 26 Οκτωβρίου 1957. Ουσιαστικά πρώτο πεζό του το «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» (1943, 60 ετών), ο «Καπετάν Μιχάλης», το δεύτερο, δέκα χρόνια αργότερα, το 1953, στα 70 του, και θα του έμεναν μόνο ακόμα τέσσερα χρόνια για να ολοκληρώσει την πεζογραφία του. Είχε προηγηθεί ένα τεράστιο σε όγκο ποιητικό, δραματουργικό και μεταφραστικό έργο μαζί με ένα βίο ταξιδιώτη στον κόσμο των ιδεών αλλά και κυριολεκτικά στον πλανήτη, τουλάχιστον ζηλευτό. Κύριες φιλοσοφικές επιρροές του: Φρειδερίκος Νίτσε, Ανρί Μπεργκσόν.

Τον Καζαντζάκη τον διαβάζαμε συναρπασμένοι, και το ένα μετά το άλλο τα μυθιστορήματά του, μονορούφι, στην εφηβεία μας. Στις δεκαετίες του ’70 ή του ’80.

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Αν ο λαϊκισμός ήταν θρησκεία, η Ελλάδα θα ήταν Πακιστάν.

Ήταν ο τίτλος του χτεσινού άρθρου του Στέφανου Κασιμάτη στην Καθημερινή (22-09-10). Δυσκολεύομαι να φανταστώ αποφθεγματική περιεκτικότερη ρήση, ακόμα και για να χρησιμεύσει ως τίτλος της περιόδου 1981 - 2010, για την πολιτική ζωή της χώρας αυτά τα χρόνια (και είναι προς τιμήν του Σ. Κ. το ότι δε σφετερίζεται την πατρότητα της φράσης, την αποδίδει σε φίλο της στήλης του από το Λονδίνο).
Ένα απόσπασμα από το εν λόγω άρθρο: «Η αντίθεση των πολιτικών όλου του φάσματος στο Μνημόνιο, έπειτα από τρεις δεκαετίες βασιλείας του λαϊκισμού στην πολιτική ζωή, δεν εκπλήσσει. Εκείνο που εκπλήσσει και εξοργίζει (εμένα τουλάχιστον) είναι η διαστρέβλωση του όρου «πολίτης» από τα χείλη εκείνων που διεκδικούν την ψήφο του. Την έχουν καταντήσει ευφημισμό. Στην αντίληψη των περισσότερων πολιτικών, ο πολίτης είναι ένα είδος ζώου, χωρίς δυνατότητα ανάλυσης της πραγματικότητας, χωρίς κρίση, χωρίς ευθύνη. Λειτουργεί με το θυμικό και οι αντιδράσεις του περιορίζονται στο πιο ρηχό επίπεδο της αντίθεσης μεταξύ ηδονής και πόνου: του δίνεις, λ. χ., εκατό ευρώ και χαίρεται, του παίρνεις εκατό ευρώ και θυμώνει. Αυτός ο «πολίτης» είναι κάτι σαν διασταύρωση ανάμεσα σε ζωάκι και καθυστερημένο παιδάκι. Έχει πάντα δίκιο, ποτέ δεν ευθύνεται και η δουλειά του πολιτικού είναι να τον κατευνάζει και να τον ικανοποιεί.»
Εκλεπτυσμένο χιούμορ, δηκτική αλλά και κομψή ειρωνεία.
Περιμένουμε πολλοί καθημερινά το άρθρο του Σ. Κ..
Ν’ αραιώσουμε την ημερήσια δόση της κατάθλιψης, να παρηγορηθούμε που δεν είμαστε μόνοι.

Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2010

Ήθη: άσπονδοι ευεργέτες.

Σε κοινωνίες δυσλειτουργικές,
-και είναι μερικές, που δε χρειάζεται να πεις τίποτα πια για να αποδείξεις τις στρεβλότητές τους-,
περισσότερο και από το "ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος",
ισχύει το "ουδείς δολιώτερος του ευεργέτου".