Τετάρτη 31 Μαρτίου 2010

Τα φαγιούμ και οι ψαλμοί.

Τὸν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον,
καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω ἵνα εἰσέλθω ἐν αὐτῷ,
λάμπρυνόν μου τὴν στολὴν τῆς ψυχῆς,
φωτοδότα,
καὶ σῶσόν με.
(Από τον εσπερινό της Κυριακής των Βαΐων.)

[Πάντοτε σώζει την ποιητική ρητορική ο λανθάνων, ο μη συνειδητός (;), ερωτισμός. Τότε, τα κύρια λογοτεχνικά σχήματα -εδώ η μεταφορά- γίνονται δραστικότερα, αλλά και μειώνονται τα διακοσμητικά: φωτοδότα και η μετοχή κεκοσμημένον τα μόνα επίθετα, και αν συγκρίνουμε με συνήθεις ψαλμούς, θα λέγαμε ότι περιορίζεται και η λεξιθηρία.
Αξίζει με μια μικρή σύνοψη να παρακολουθήσει κανείς τους εσπερινούς της Μεγάλης Εβδομάδος, αν όχι για άλλο λόγο, μόνο για να αντιληφθεί πόσο ρητορική / στατική, πόσο κατώτερη τελικά από τη μεσαιωνική / βυζαντική, με την οποία υποτίθεται ότι διαλέγεται από θέση ισχύος, είναι εκτός από πολύ λίγες εξαιρέσεις η νεοελληνική ποιητική παραγωγή.
Την ίδια αίσθηση, του αναλογικά λιγότερου, που είχα πρόσφατα, όταν μετά την έκθεση Τσαρούχη στο Μουσείο Μπενάκη ξεφύλλιζα ένα άλμπουμ με τα ελληνιστικά φαγιούμ...]

Κυριακή 28 Μαρτίου 2010

Isaac Bashevis Singer: Ο λογοκλόπος και άλλα διηγήματα.

Δεκαέξι διηγήματα περιέχει η παλιά αυτή συλλογή. Παρούσες κι εδώ όλες οι αρετές του Σίνγκερ: συναρπαστικός, κατ' επίφαση μόνο ηθογραφικός, του αρκούν μια - δυο προτάσεις από την πρώτη παράγραφο κιόλας και ιλιγγιωδώς κατεβάζει σε βάθη που κόβουν την ανάσα, με στιγμές χιούμορ στο κοκτέιλ της ειρωνείας και της γλαφυρότητας, το χαρακτηριστικά -νομίζω- εβραϊκό, τυπικά για να αφηγηθεί ιστορίες Πολωνοεβραίων πριν ή μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ουσιαστικά για να εξιστορήσει την πέρα από τις όποιες ειδικές συνθήκες ανθρώπινη περιπέτεια, με λίγα λόγια ο συγγραφέας που οικονομεί στέρεη, άρτια, μεγάλη λογοτεχνία.

Πέμπτη 25 Μαρτίου 2010

Εδώ νησάκια χάνονται...

Το νησάκι Νιου Μουρ που εδώ και 30 χρόνια αποτελούσε αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στην Ινδία και το Μπαγκλαντές, τελικά έδωσε μόνο του λύση στην έριδα: εξαφανίστηκε στα νερά του Κόλπου της Βεγγάλης, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
«Αυτό που δεν κατάφεραν να πετύχουν οι δύο χώρες έπειτα από χρόνια διαλόγου τελικά επιλύθηκε από την κλιματική αλλαγή» σχολίασε ο Σουγκάτα Χάζρα, καθηγητής Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Τζανταβπούρ της Καλκούτας.

Το Νιου Μουρ, ένα από τα πολλά του νησιωτικού συμπλέγματος Σούντερμπαν, έχει πλέον βυθιστεί εντελώς όπως επιβεβαιώνουν οι δορυφορικές φωτογραφίες και οι περιπολίες του λιμενικού, εξήγησε ο ερευνητής. Μόνο οι κορυφές μερικών δέντρων διακρίνονται να εξέχουν από το νερό.

(Από τα ΝΕΑ, 24 Μαρτίου 2010.)

Πέμπτη 18 Μαρτίου 2010

Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ: Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΟΥΣΑΛΑ.

Isaac Bashevis Singer
Δεν είναι πολύς καιρός, που φίλος, ειλικρινής φιλαναγνώστης, με παρακάλεσε να διαβάσω "αυτόν τον παράξενο Εβραίο, τον Σίνγκερ", να του εξηγούσα ίσως τι -κατά τη γνώμη μου- του συνέβη και δεν μπορούσε να ξεκολλήσει από τα βιβλία του. Πώς και ένας κόσμος κατά βάσιν μη οικείος στη νεοελληνική τωρινή εμπειρία, τον απορροφούσε τόσο.